Vroeger woonden we in ronde dorpen: de kerk, kroeg en winkels in het midden, de huizen eromheen. Dat is optimaal qua afstand. Alles is te belopen. Later ontstond de lintbebouwing, een enkele rij huizen aan de openbare weg. Lekker ver weg van de buren, een grote tuin. Maar ook ver weg van alle winkels, scholen en sportverenigingen, waardoor altijd een auto nodig is. En altijd moet worden gereisd naar het werk, waardoor files ontstaan. Wat ontzettend slecht is voor het klimaat, best duur is door de noodzaak van goede infrastructuur en afstand creëert tussen jou en de gemeenschap.
Rond is beter
Rond is beter, stelt Jo Caudron in zijn prima boek De wereld is rond. De titel van het boek verwijst niet alleen naar de dorpen van vroeger, maar is óók een reactie op het boek The world is flat van Thomas Friedman, die met flat bedoelde: vrij van belemmeringen, door globalisering, internet, wereldwijde netwerken. Maar dit platte vlak creëert óók afstand, tussen de mensen die alles hebben en zij die bijna niets hebben. Tussen de wereldburgers en de achterblijvers in het ‘hinterland’. Die achterblijvers zijn gevoelig voor populisten, en dit veroorzaakt polarisatie, wat bepaald niet goed is voor de toekomst. Globalisering creëert ook afhankelijkheid, en daardoor kwetsbaarheid.
Caudrons oplossing voor letterlijke en figuurlijke afstand is dan ook: circulair leven. In Urban Villages die mensen weer bij elkaar brengen, met lokale productie, lokale landbouw en energieopwekking. En niet afgesloten van de wereld, maar wel minder afhankelijk. Zoals de hubs van internet: als er een faalt, nemen anderen het over.
Holistisch en optimistisch
De wereld is rond dekt een groot aantal onderwerpen af, is daarmee holistisch en ook optimistisch. Het komt een beetje over als een mix van Feitenkennis, Sapiens (uit beide boeken citeert Cauldron dan ook uitgebreid) en Donuteconomie. Er is wel een groot verschil met die laatste: waar Donuteconomie bbp-groei volstrekt afzweert, gaat Cauldron er juist van uit dat groei nodig is. Iedereen wil de piramide van Maslov beklimmen en zolang je de eerste niveaus nog niet ontstegen bent, zal duurzaamheid je een worst zijn. En om iedereen op een hoger niveau van Maslov te krijgen is economische groei nodig.
Wel geeft hij aan dat late klimmers zeer vervuilende oplossingen voor hun klim waarschijnlijk zullen kunnen overslaan omdat er al duurzame alternatieven zijn. Net zoals velen in Afrika nooit een ouderwetse telefoon hebben gehad: ze sprongen van helemaal geen telefoon naar direct een mobiele telefoon.
Werken, wonen en mobiliteit
De problematiek die Caudron beschrijft én zijn oplossingen daarvoor zijn niet nieuw. Hij heeft het wél heel boeiend en inspirerend opgeschreven, dit boek leest als een trein. Het eerste deel van het boek bestaat uit een beschrijving van met name de issues die spelen (‘de perfecte storm’) op het gebied van werken, wonen en mobiliteit.
Het onderdeel over mobiliteit kaart een aantal problemen aan: de auto is onveilig (3300 verkeersdoden per dag), slecht voor het klimaat en de gezondheid (CO2 en fijnstof), inefficiënt (slechts 94% van de tijd in gebruik) en duur (helemaal als het een statussymbool is). Oplossingen kunnen gevonden worden in elektrificering en autonoom rijden, liefst in vloten. Beter nog is het om het particulier autobezit te verminderen en over te gaan op deelauto’s en mobiliteitsservices. Goedkoper en misschien zelfs noodzakelijk. Wie weet is het straks jouw gemeente die autoluw wordt, of autoverkeer helemaal uitbant!
Inmiddels zijn we al vrij ver over de helft van dit behoorlijk dikke boek (290 pagina’s). Het tweede deel brengt ons de visie op de toekomst van 2030 van de auteur, die gebaseerd is op de genoemde Urban Villages, en wat er nodig is om dat te bereiken. Daarna wordt dit verder geconcretiseerd in een strategisch plan voor bedrijven, met behulp van zijn SUPERchange model:
- See (zie de verandering),
- Understand (begrijp de impact),
- Plan (bereid je voor op de toekomst met een strategisch plan),
- Enable (maak de organisatie klaar om de plannen uit te voeren) en
- Run (voer de plannen uit).
Über
Een mooie opmerking uit See: in 2012 lanceerde Über zijn plannen in Amsterdam, op een Europees technologie-event. Een technologie-event, niet op een mobiliteitsevent dus, en de taxiwereld zag de disruptie dan ook niet aankomen. De les die je hieruit kunt trekken: ondernemers die iets helemaal anders gaan doen, komen niet uit de klassieke industrie. Hierdoor zullen nieuwe ontwikkelingen je ontgaan als je je informatievergaring beperkt tot de seminars en vakbladen van jouw eigen sector.
Je moet je dus breed oriënteren om als bedrijf toekomstvast te zijn. Dit zeer leesbare boek is daarvoor een goed begin. En eigenlijk verplichte kost: het is Managementboek van het Jaar 2020!